Hel
| Gęstość | 0,1785 kg/m3 |
|---|---|
| Ciepło właściwe | 5193 J/(kg*K) |
| Przewodnictwo cieplne | 0,152 W/(m*K) |
Hel występuje tak rzadko, że nie był znany aż do roku 1895.
Jest to bardzo lekki gaz (lżejszy jest tylko wodór), jest gazem szlachetnym (niereagującym chemicznie), w odróżnieniu od N2 i O2 nie formuje cząstek dwuatomowych. W nurkowaniu ma znaczenie jako składnik mieszanek oddechowych zastępujący azot przy głębokich nurkowaniach, gdyż nie wywołuje narkozy pod zwiększonym ciśnieniem. Mieszanki mogą zawierać helioks (hel + tlen) lub trimiks (hel+azot+tlen)
Ponieważ hel ma małą masę atomową, mieszanki helowe mają mniejsze opory oddechowe pod wysokim ciśnieniem w porównaniu do mieszanek azotowych. Niemniej występują pewne istotne problemy z mieszankami helowymi.
Po pierwsze, nurkowie oddychający helioksem lub trimiksem muszą poddać się intensywnej i rozszerzonej procedurze dekompresji, która nie tylko wymaga specjalnych tabel dekompresyjnych lub komputerowych decoplanerów, ale także wymaga użycia specjalnych mieszanek oddechowych (gorących nitroksów) podczas dekompresji. Wykracza to poza zakres nurkowania rekreacyjnego. Jest to dziedzina nurkowań komercyjnych lub technicznych.
Drugi z problemów jest spowodowany małym ciężarem atomowym helu, przez co zwiększona jest prędkość dźwięku. Przy próbie mówienia, głos jest zniekształcony i niezrozumiały. Na szczęście istnieją urządzenia elektroniczne transformujące te dźwięki do zrozumiałej postaci.
Po trzecie, hel bardzo dobrze przewodzi ciepło. Wychłodzenie jest ważnym czynnikiem wpływającym na nurków więc wpływ helu jest tutaj brany pod uwagę. Jest to jeden z powodów dla którego nie jest używany w suchych skafandrach. Należy wtedy używać innego gazu (np. argonu) do dmuchania skafandra. Wykorzystywanie do inflacji skafandra innega gazu niż hel jest też spowodowane koniecznością uniknięcia niekorzystnego wpływu wykorzystania mieszanek helowych do inflacji skafandra na wymagania dekompresyjne. Kiedy skórę otacza gaz inny niż oddechowy, może nastąpić zjawisko nazywane kontrdyfuzją izobaryczną (ang. isobaric countertransport).
Ostatnim problemem związanym z głębokimi nurkowaniami które jest możliwe dzięki wykorzystywaniu mieszanek helowych jest zaobserwowane zjawisko syndromu wysokich ciśnień (HPNS - high pressure nervous syndrom) występujące przy wysokim ciśnieniu. Objawy to drżenie mięśni, zawroty głowy i nudności na dużej głębokości. Można tego częściowo uniknąć dodając azot do mieszani oddechowej opartej na helu, gdyż narkoza azotowa łagodzi efekt HPNS.
Do sporządzania mieszanek oddechowych używa się Helu od 4,0 do 5,0
Czyli helu o czystości:
99,99% (hel 4,0)
99,996% (hel 4,6)
99,999% (hel 5,0)
