SAC: Różnice pomiędzy wersjami

Z Nurkopedia
Skocz do: nawigacja, szukaj
 
(generalna przebudowa)
Linia 1: Linia 1:
−
SAC to zużycie powietrza (gazu) przez nurka w przeliczeniu na warunki na powierzchni (ciśnienie 1 atm).
 
−
SAC służy zaplanowaniu zużycia powietrza na planowanej głębokości oraz podczas wynurzania.
 
−
SAC zależy od wielu czynników:
 
−
Od zapotrzebowania na [[Tlen|tlen]] oraz produkcji [[Dwutlenek węgla|CO2]] wynikającego z wysiłku (na zapotrzebowanie na tlen ma wyraźny wpływ masa ciała).
 
−
Techniki nurkowania - szczególnie spokojnych ruchów i dobrej [[Techniki pracy płetw|techniki pracy płetw]] oraz dobrego opanowania [[Pływalność|pływalności]] i [[Trym|trymu]].
 
  
 +
Zobacz [[Wskaźnik zużycia powietrza]]
  
 +
Wskaźnik SAC (Surface Air Consumption - Powierzchniowego zużycia powietrza), jest miarą ilości powietrza jaką nurek wykorzystuje na minutę przy ciśnieniu powierzchniowym.
  
 +
Możemy spotkać się z dwojakim podawaniem wskaźnika SAC – pierwszy w jednostkach ciśnienia(bary/psi), drugi w jednostkach przestrzennych (litry/cu. ft.) – jednak stosowanie jednostek powierzchniowych bardziej odpowiada wskaźnikowi [[RMV]]
 +
 +
----
 +
 +
'''Wzory na obliczenie wskaźnika SAC:'''
 +
 +
 +
'''SAC = Pz / Ptot / t'''
 +
 +
gdzie:
 +
 +
Pz - zużycie gazu w jednostkach ciśnienia
 +
 +
Ptot - ciśnienie absolutne na danej głębokości
 +
 +
t - czas nurkowania w minutach
 +
 +
'''Pz = Pp - Pk'''
 +
 +
Pp – ciśnienie początkowe w butli
 +
 +
Pk – ciśnienie końcowe w butli
 +
 +
W praktyce stosuje się wzór w którym ciśnienie absolutne oblicza się znając głębokość nurkowania.
 +
 +
W systemie metrycznym:
 +
'''Ptot = D / 10 + 1'''
 +
 +
 +
W systemie imperialnym:
 +
'''Ptot = D / 33 + 1'''
 +
 +
gdzie:
 +
 +
D – głębokość nurkowania w metrach dla systemu metrycznego, lub stopach dla systemu imperialnego
 +
 +
Po podstawieniu otrzymujemy wzrór:
 +
 +
'''System Metryczny:'''
 +
 +
'''SAC [bar/min] = (Pp – Pk) / (D / 10 +1) / t'''
 +
 +
Inne formy po przekształceniach:
 +
 +
'''SAC [bar/min] = (Pp – Pk) / [(D / 10 +1) * t]'''
 +
 +
lub
 +
 +
'''SAC [bar/min] = 10 * (Pp – Pk) / [(D + 10 ) * t]'''
 +
 +
 +
 +
'''System imperialny:'''
 +
 +
'''SAC [psi/min] = (Pp – Pk) / (D / 33 +1) / t'''
 +
 +
Inne formy po przekształceniach:
 +
 +
'''SAC [psi/min] = (Pp – Pk) / [(D / 33 +1) * t]'''
 +
 +
lub
 +
 +
'''SAC [psi/min] = 33 * (Pp – Pk) / [(D + 33 ) * t]'''
 +
 +
 +
----
 +
 +
'''Przykład:'''
 +
 +
 +
'''System metryczny:'''
 +
 +
Weźmy 20 minutowe nurkowanie na 20 metrach, po którym zostało nam 60 barów powietrza z 200:
 +
 +
200bar – 60bar = 140 barów które zużyliśmy podczas nurkowania.
 +
 +
140 barów / 20 minut = 7 bar / min to zużycie powietrza na 20 metrach głębokości.
 +
 +
Na 20 metrach powietrze jest 3 razy gęstsze niż na powierzchni (20 / 10 +1) , więc wynik należy podzielić przez 3, aby dostać 2,33 bara / min powierzchniowego zużycia powietrza (SAC).
 +
 +
 +
'''System imperialny:'''
 +
 +
Weźmy te same parametry nurkowania:
 +
 +
- czas 20 minut
 +
 +
- głębokość 66 stóp
 +
 +
- ciśnienie końcowe 1000psi z 3000psi
 +
 +
 +
3000psi – 1000psi = 2000psi zużytych
 +
 +
2000psi / 20 minut = 100psi / min na głębokości 66 stóp
 +
 +
66 / 33 + 1 = 3 razy gęstsze powietrze na tej głębokości, więc 100psi / 3 = 33,3 psi  / min powierzchniowego zużycia powietrza (SAC).
 +
 +
----
 +
 +
 +
'''Wykorzystanie wskaźnika SAC w planowaniu nurkowania:'''
 +
 +
Znając nasz wskaźnik SAC możemy przed nurkowaniem szacunkowo obliczyć 2 rzeczy:
 +
 +
----
 +
 +
Pierwsza to ile zużyjemy powietrza podczas nurkowania na danej głębokości przez określony czas:
 +
 +
Przekształcając wzór otrzymujemy:
 +
 +
'''Pz = SAC * Ptot * t'''
 +
 +
Dla przykładu wykorzystajmy dane z powyższego nurkowania czyli:
 +
 +
'''System metryczny:'''
 +
 +
SAC = 2,33 bar / min
 +
 +
D = 20m
 +
 +
t = 20 min
 +
 +
Pz = 2,33 * (20 / 10 + 1) * 20 = 2,33 * 3 * 20 = 140 bar
 +
 +
'''System imperialny:'''
 +
 +
SAC 33,3 psi /min
 +
 +
D = 66ft
 +
 +
t = 20 min
 +
 +
Pz = 33,3 * (66 / 33 +1) * 20 = 33,3 * 3 * 20 = 2000 psi
 +
 +
----
 +
 +
Druga rzecz (częściej pożądana) to na ile wystarczy nam powietrza przy planowaniu nurkowania.
 +
 +
Wzór po przekształceniu:
 +
 +
'''t = Pz / Ptot / SAC'''
 +
 +
Przykłady używając tych samych danych:
 +
 +
'''System metryczny:'''
 +
 +
SAC = 2,33 bar / min
 +
 +
D = 20m
 +
 +
Pp = 200 bar
 +
 +
Pk = 60bar – przy takiej ilości powietrza planujemy rozpocząć wynurzenie
 +
 +
 +
t = (200 -60) / (20 / 10 + 1) / 2,33 = 140 / 3 / 2,33 = 20 min
 +
 +
'''System imperialny:'''
 +
 +
SAC 33,3 psi /min
 +
 +
D = 66ft
 +
 +
Pp – 3000psi
 +
 +
Pk – 1000psi
 +
 +
 +
t = (3000 – 1000) / (66 / 33 +1) / 33,3 = 2000 / 3 / 33,3 = 20 min
 +
 +
----
 +
 +
'''Problemy wskaźniku SAC:'''
 +
 +
Patrząc na powyższe wzory i wyliczenia można zauważyć że nigdzie nie są uwzględnione wielkości butli.
 +
Ponieważ wskaźnik SAC podawany jest w jednostkach ciśnienia a nie objętości, wskaźnik ten jest zależny od rodzaju butli i sprawdza się tylko jeżeli używamy jednego rodzaju butli dla którego został on wyliczony.
 +
 +
140 barów w butli 10l to 1400l przy ciśnieniu powierzchniowym, natomiast 140 barów w butli 15l to 2100l na powierzchni.
 +
 +
Dlatego nurek zużywający 20l powietrza na minutę będzie miał wskaźnik SAC 2bary/min przy 10l butli, natomiast przy butli 15l ten wskaźnik będzie wynosił 1,33bara /min.
 +
 +
Ponieważ wskaźnik SAC nie da się przenosić między butlami o różnych rozmiarach, nurkowie zwykle do obliczenia zużycia powietrza używają wskaźnika [[RMV]], które jest niezależny od wielkości butli.
 +
 +
 +
Źródła:
 +
[http://www.dive-logs.com/infosac.jsp]
 +
 +
[http://scuba.about.com/od/Theory/ss/Air-Consumption-Rates-For-Scuba-Diving-Sac-Rates-Rmv-Rates-Easy-Calculations.htm]
 +
 +
[http://www.nurkomania.pl/nurkowanie_techniczne_sac.htm]
 +
 +
[http://www.alertdiver.com/?articleNo=259]
 +
 +
[[Kategoria:Fizjologia i medycyna nurkowa]]
 +
[[Kategoria:układ oddechowy i krwionośny]]
 
[[kategoria:Procedury]]
 
[[kategoria:Procedury]]
 
[[kategoria:Nurkowanie]]
 
[[kategoria:Nurkowanie]]

Wersja z 12:40, 18 mar 2013

Zobacz Wskaźnik zużycia powietrza

Wskaźnik SAC (Surface Air Consumption - Powierzchniowego zużycia powietrza), jest miarą ilości powietrza jaką nurek wykorzystuje na minutę przy ciśnieniu powierzchniowym.

Możemy spotkać się z dwojakim podawaniem wskaźnika SAC – pierwszy w jednostkach ciśnienia(bary/psi), drugi w jednostkach przestrzennych (litry/cu. ft.) – jednak stosowanie jednostek powierzchniowych bardziej odpowiada wskaźnikowi RMV

Wzory na obliczenie wskaźnika SAC:


SAC = Pz / Ptot / t

gdzie:

Pz - zużycie gazu w jednostkach ciśnienia

Ptot - ciśnienie absolutne na danej głębokości

t - czas nurkowania w minutach

Pz = Pp - Pk

Pp – ciśnienie początkowe w butli

Pk – ciśnienie końcowe w butli

W praktyce stosuje się wzór w którym ciśnienie absolutne oblicza się znając głębokość nurkowania.

W systemie metrycznym: Ptot = D / 10 + 1


W systemie imperialnym: Ptot = D / 33 + 1

gdzie:

D – głębokość nurkowania w metrach dla systemu metrycznego, lub stopach dla systemu imperialnego

Po podstawieniu otrzymujemy wzrór:

System Metryczny:

SAC [bar/min] = (Pp – Pk) / (D / 10 +1) / t

Inne formy po przekształceniach:

SAC [bar/min] = (Pp – Pk) / [(D / 10 +1) * t]

lub

SAC [bar/min] = 10 * (Pp – Pk) / [(D + 10 ) * t]


System imperialny:

SAC [psi/min] = (Pp – Pk) / (D / 33 +1) / t

Inne formy po przekształceniach:

SAC [psi/min] = (Pp – Pk) / [(D / 33 +1) * t]

lub

SAC [psi/min] = 33 * (Pp – Pk) / [(D + 33 ) * t]


Przykład:


System metryczny:

Weźmy 20 minutowe nurkowanie na 20 metrach, po którym zostało nam 60 barów powietrza z 200:

200bar – 60bar = 140 barów które zużyliśmy podczas nurkowania.

140 barów / 20 minut = 7 bar / min to zużycie powietrza na 20 metrach głębokości.

Na 20 metrach powietrze jest 3 razy gęstsze niż na powierzchni (20 / 10 +1) , więc wynik należy podzielić przez 3, aby dostać 2,33 bara / min powierzchniowego zużycia powietrza (SAC).


System imperialny:

Weźmy te same parametry nurkowania:

- czas 20 minut

- głębokość 66 stóp

- ciśnienie końcowe 1000psi z 3000psi


3000psi – 1000psi = 2000psi zużytych

2000psi / 20 minut = 100psi / min na głębokości 66 stóp

66 / 33 + 1 = 3 razy gęstsze powietrze na tej głębokości, więc 100psi / 3 = 33,3 psi / min powierzchniowego zużycia powietrza (SAC).


Wykorzystanie wskaźnika SAC w planowaniu nurkowania:

Znając nasz wskaźnik SAC możemy przed nurkowaniem szacunkowo obliczyć 2 rzeczy:

Pierwsza to ile zużyjemy powietrza podczas nurkowania na danej głębokości przez określony czas:

Przekształcając wzór otrzymujemy:

Pz = SAC * Ptot * t

Dla przykładu wykorzystajmy dane z powyższego nurkowania czyli:

System metryczny:

SAC = 2,33 bar / min

D = 20m

t = 20 min

Pz = 2,33 * (20 / 10 + 1) * 20 = 2,33 * 3 * 20 = 140 bar

System imperialny:

SAC 33,3 psi /min

D = 66ft

t = 20 min

Pz = 33,3 * (66 / 33 +1) * 20 = 33,3 * 3 * 20 = 2000 psi

Druga rzecz (częściej pożądana) to na ile wystarczy nam powietrza przy planowaniu nurkowania.

Wzór po przekształceniu:

t = Pz / Ptot / SAC

Przykłady używając tych samych danych:

System metryczny:

SAC = 2,33 bar / min

D = 20m

Pp = 200 bar

Pk = 60bar – przy takiej ilości powietrza planujemy rozpocząć wynurzenie


t = (200 -60) / (20 / 10 + 1) / 2,33 = 140 / 3 / 2,33 = 20 min

System imperialny:

SAC 33,3 psi /min

D = 66ft

Pp – 3000psi

Pk – 1000psi


t = (3000 – 1000) / (66 / 33 +1) / 33,3 = 2000 / 3 / 33,3 = 20 min

Problemy wskaźniku SAC:

Patrząc na powyższe wzory i wyliczenia można zauważyć że nigdzie nie są uwzględnione wielkości butli. Ponieważ wskaźnik SAC podawany jest w jednostkach ciśnienia a nie objętości, wskaźnik ten jest zależny od rodzaju butli i sprawdza się tylko jeżeli używamy jednego rodzaju butli dla którego został on wyliczony.

140 barów w butli 10l to 1400l przy ciśnieniu powierzchniowym, natomiast 140 barów w butli 15l to 2100l na powierzchni.

Dlatego nurek zużywający 20l powietrza na minutę będzie miał wskaźnik SAC 2bary/min przy 10l butli, natomiast przy butli 15l ten wskaźnik będzie wynosił 1,33bara /min.

Ponieważ wskaźnik SAC nie da się przenosić między butlami o różnych rozmiarach, nurkowie zwykle do obliczenia zużycia powietrza używają wskaźnika RMV, które jest niezależny od wielkości butli.


Źródła: [1]

[2]

[3]

[4]

Źródło: „http://nurkopedia.pl/index.php?title=SAC&oldid=5148”