Słownik nurkowy

Słownik terminów nurkowych

A

Akwalung. Rzadziej teraz używane określenie na powietrzny sprzęt nurkowy składający się z butli i automatu oddechowego
Analizator tlenowy. Urządzenie umożliwiajace pomiar zawartości tlenu w gazie oddechowym. Uwywane w przypdku nurkowań z użyciem nitroksów i trymiksów.
Automat (oddechowy). Urządzenie redukujące ciśnienie w butli do ciśnienia otoczenia i umożliwiające oddychanie podczas nurkowania.

B

Barotrauma. Uraz spowodowany przez ciśnienie a precyzyjniej przez różnicę ciśnień. Często wyraz barotrauma jest uznawany za synonim barotraumy płuc.
Barotrauma płuc uraz cisnieniowy powodujący uszkodzenie płuc.
BCD patrz kompensator pływalności.
Boja dekompresyjna. Boja która nurek nadmuchuje pod wodą w celu oznaczenia swojej pozycji podczas dekompresji oraz ułatwienia procedur dekompresyjnych.
Boja nurkowa. Boja którą nurek ciągnie za sobą oznaczając swoje miejsce pobytu pod wodą.
Butla nurkowa. Wysokociśnieniowe zbiorniki na sprężony gaz, który służy nurkowi do oddychania podczas pobytu pod wodą.

C

Centrum Nurkowe. Firma oferująca w jednym miejscu kompleksową ofertę nurkową obejmującą:

• szkolenia nurkowe
• sprzedaż, serwis i wypożyczanie sprzętu nurkowego
• wyjazdy nurkowe
• klub nurkowy
  

Certyfikat (stopień nurkowy). Potwierdzenie ukończenia szkolenia wydane przez organizację nurkową.
Choroba dekompresyjna. Bardzo niebezpieczny uraz nurkowy spowodowany przez pęcherzyki gazu tworzące się w organizmie z rozpuszczonych w tkankach gazów obojętnych jak azot lub hel. Mogą spowodować uszkodzenia tkanek oraz zablokowanie krążenia krwi.
Choroba ciśnieniowa. Ogólne określenie na chorobę dekompresyjną i embolię powstałą w wyniku barotraumy płuc.
Chronometrażysta. Osoba zapisująca dane nurkowania oraz wchodzące i wychodzące z wody osoby.
Ciśnienie parcjalne. Ciśnienie jednego ze składników mieszaniny gazowej.
Czas denny. Czas od momentu zanurzenia do chwili rozpoczęcia wynurzeania.
Czas do lotu samolotem. Czas pomiędzy nurkowaniem a lotem samolotem, który jest wymagany do zminimalizowania wystąpienia choriby dekompresyjnej.
Czas bezdekompresyjny . Czas nurkowania umożliwiający nurkowi bezpośredni powrót na powierzchnię bez obowiązkowych przystanków dekompresyjnych.
Czas nurkowania. Czas od momentu zanurzenia do momentu wynurzeania.
Czujnik tlenowy. Urządzenie umożliwiające pomiar zawartości tlenu w gazie oddechowym.

D

DCI. patrz Choroba ciśnieniowa
DCS. patrz Choroba dekompresyjna
Diureza. (w medycynie) ogół zjawisk związanych z procesem wydalania moczu.
Divemaster. Nurek posiadający profesjonalne wyszkolenie który prowadzi grupy mniej doświadczonych lub nie znających terenu nurków.
Drugi stopień automatu. Element automau (oddechowego), znajdujący się bezpośrednio w sąsiedztwie ust nurka którego zadaniem jest redukująca średniego ciśnienia do cisnienia otoczenia i podawanie gazu zgodnie z rytmem oddechowym.

E

Ekwiwalentna głębokość powietrzna - EAD - (equivalent air depth). Głębokość używana do planowania dekompresji (zamiast głębokości rzeczywistej) podczas nurkowań nitroskowych.
Ekwiwalentna głębokość narkotyczna - END - (equivalent narcotic depth). Sposób przedstawienia narkotycznego oddziaływania gazów obojętnych w trakcie nurkowań miesznakowych (trimiks, helioks) poprzez porównanie do analogicznego odziaływania podczas nurkowania na powietrzu.
Embolia. Blokowanie przepływu krwi przez pęcherzyki powietrza lub innego gazu powodujące niedotlenienie pewnych partii organizmu. Pęcherzyki we krwi mogą pojawić się w wyniku barotraumy płuc lub choroby dekompresyjnej.

F

Fajka. Rurka która pozwala nurkowi płynącemu po powierzchni oddychać relatywnie łatwo z całkowicie zanurzoną głową. Flagi nurkowe. Flaga używana na łodzi lub boji nurkowej oznaczająca nurka pod wodą. Występuje w dwóch wersjach: Flaga kodu międzynarodowego "A" - biało niebieska oraz tradycyjna flaga nurkowa - czerwona z białym ukośnym pasem.

G

Gaz oddechowy gaz którym oddycha nurek pod wodą, gazem oddechowym może być powietrze,nitroks, trymiks.
Gas blending - patrz mieszanie gazów.
Głęboki przystanek bezpieczeństwa (deepstop). Krótkie przystanki podczas wynurzania jescze przed osiągnięciem głębokości formalnej dekompresji lub głębokości przystanku bezpieczeństwa.
Głębokościomierz. Urządzenie do pomiaru głębokości, może być częścią komputera nurkowego

H

HPNS (High Pressure Nervous Syndrome) - syndrom wysokich ciśnień. Oddziaływanie na organizm wysokiego ciśnienia objawiające się drżeniem mięśni i upośledzeniem możliwości wykonywania pracy. Ujawnia się przy nurkowaniach głębszych niż 150 metrów.
Hiperkapnia. Zatrucie nadmiarem dwutlenku węgla spowodowane przez kłopoty oddechowe, nadmierny wysiłek lub wdychanie zbyt dużej jego ilości.
Hiperoksyczny (gaz) Gaz oddechowy zawierający więcej tlenu niż powietrze atmosferyczne
Hiperwentylacja. Głębokie i szybkie oddechy często stosowane przez nurków bezdechowych w celu wypłukania nadmiaru dwutlenku węgla - hypokapnia.
Hipokapnia. Stan związany ze zbyt małą zawartością dwutlenku węgla w organizmie spowodowany np. przez hiperwentylację.
Hipooksyczny (gaz). Gaz oddechowy zawierający mniej tlenu niż powietrze atmosferyczne
Hipotermia. Wychłodzenie organizmu spowodowane np. przebywaniem w zimnej wodzie. Bardzo silna hipotermia objawia się zanikiem dreszczy i wymaga opieki lekarskiej.

I

Inflator. Element kompensatora pływalności umożliwiający dodawanie lub upuszczanie gazu. Instruktor. Profesjonalny stopień nurkowy umożliwiajacy szkolenie nurków.

J

Jaskinia (podwodna). Naturalna, zalana wodą, pusta przestrzeń w skale o rozmiarach umożliwiających jej penetrację przez nurka.

K

Kamizelka nurkowa (jacket) urządzenie służace do zmian pływalności podczas nurkowania.

Klub nurkowy. Zorganizowana grupa ludzi zainteresowana nurkowaniem.

Komora dekompresyjna. Pomieszczenie umożliwiające sprężenie nurków do podwyższonego ciśnienia stosowane w leczeniu chorób nurkowych oraz w dekompresji powierzchniowej

Kompresor - patrz Sprężarka.

Kontrolowane wynurzenie awaryjne (CESA). Technika ratownicza stosowana w wypadku braku powietrza pod wodą i niemożliwości skorzystania ze źródła powietrza partnera.

Książeczka nurkowa (Log Book). Potwierdzenie odbytych nurkowań w formie papierowej lub elektronicznej.

MOD (Maximum operating depth). Maksymalna głębokość nurkowania ze względu na ciśnienie tlenu w mieszaninie oddechowej które nie może przekraczać bezpiecznych limitów ze względu na zagrożenie zatruciem tlenowym.

Mokry skafander. Skafander z pianki neoprenowej chroniący nurka przed wychłodzeniem dzięki pęcherzykom powietrza zawartym w gumie neoprenowej.

Mieszanie gazów. Napełnianie butli nurkowych mieszankami oddechowymi innymi niż powietrze, np. nitroksem lub trimiksem.

Navy SEAL. Jedynostka komandosów US Navy

Niedotlenienie (Hipoksja). Niewystarczająca ilość tlenu w organizmie, spowodowana przez oddychanie gazem nie zawierającym wystarczającej ilości tlenu lub brakiem możliwości oddychania.

Nurkowanie nocne. Nurkowanie w nocy umożliwiające obserwację nocnych zwierząt.

Nurkowanie saturowane. Nurkowanie podczas którego nastąpiło pełne nasycenie tkanek gazami obojętnymi. Dalszy pobyt na głębokości nie zwiększa czasu dekompresji.

Nurkowanie solo. Nurkowanie bez partnera

Nurkowanie techniczne. Technika nurkowania ze zmianą mieszanek pod wodą umożliwiająca długie lub głębokie nurkowania.

Nurkowanie wrakowe. Nurkowanie na wrakach

Narkoza azotowa. Narkotyczne działanie azotu pod zwiększonym ciśnieniem.

Nitroks. Mieszanka zawierająca tlen i azot o innym składzie procentowym niż powietrze.

Nurkowanie w prądzie. Nurkowanie wykonywane w miejscu występowania prądów. Często polegające na wygodnym płynięciu z prądem do momentu zabrania grupy przez ponton czy łódź.

Nurek klasyczny. Nurek korzystający z pełnego skafandra oraz sztywnego hełmu nurkowego z mieszanką oddechową dostarczaną przewodowo z powierzchni.

Oddychanie partnerskie. Oddychanie przez dwóch nurków na przemian z jednego automatu. Dawniej przed wprowadzeniem octopusów bardzo popularna technika ratownicza w sytuacji braku powietrza przez jednego z nich.

Odma opłucnowa. Dostawanie się pewnych ilości powietrza pomiędzy płuco a ścianę klatki piersiowej w wyniku uszkodzenia pęcherzyków płucnych na skutek np. barotraumy płuc.

Odma śródpiersiowa. Dostawanie się pewnych ilości powietrza w okolice serca w wyniku uszkodzenia pęcherzyków płucnych na skutek np. barotraumy płuc.

Odma podskórna. Dostawanie się pewnych ilości powietrza pod skórę w okolicę szyi w wyniku uszkodzenia pęcherzyków płucnych na skutek np. barotraumy płuc.

Półsuchy skafander. Skafander mający gazoszczelny zamek oraz dobre uszczelnienie rąk i stóp podobnie jak skafander suchy. W odróżnieniu od skafandra suchego nie posiada zaworów umożliwiających dodawanie powietrza podczas nurkowania.

Profil nurkowania. Profil przebiegu nurkowania opisujący zmiany głębokości względem czasu.

Przerwa powierzchniowa. Czas pomiędzy nurkowaniami. Nurek musi znać czas przerwy powierzchniowej aby zaplanować następne nurkowanie z punktu widzenia czasu bezdekompresyjnego lub dekompresji.

Przystanek dekompresyjny. Zatrzymanie na stałej głębokości podczas wynurzania na koniec nurkowania w celu umożliwienia bezpieznego odsycenia się organizmu nurka z gazów obojętnych.

Przystanek bezpieczeństwa. Zatrzymanie się na głębokości 6-3 metrów na 3-5 minut w celu zwiększenia bezpieczeństwa nurkowania bezdekompresyjnego.

Rebrider (Rebreather, Oddycharka). Sprzęt nurkowy oczyszczający zużyte powietrze z nadmiaru dwutlenku węgla i dodający do niego odpowiednią ilość tlenu.

Skrzydło. Odmiana jacketu służaca do zmian pływalnośc podczas nurkowania. Dawniej wykorzystywane głównie w nurkowaniach technicznych przez nurków mających na sobie zestawy butlowe. Teraz popularne również w nurkowaniach rekreacyjnych z jedną butlą.

Suchy skafander. Skafander nurkowy chroniący skórę nurka od kontaktu z wodą zapewniający dobrą izolację cieplną i umożliwiający ubranie pod skafander specjalny ocieplacz.

Sprzęt sygnalizacyjny. Dodatkowe wyposażenie takie jak flagi nurkowe, boje, flary gwizdki, lusterka umożliwiające nurkom nawiązanie kontaktu z przepływającymi Łodziami w wypadku zgubienia na morzu.

System partnerski. Nurkowanie w parach lub zespołach dla zwiększenia bezpieczeństwa nurkowania.

Tabele dekompresyjne. Tabela dostarczająca nurkowi informacji o maksymalnych czasach pobytu na określonej głębokości oraz o procedurze wynurzania (dekompresji) w zależności od osiągniętej głębokości i czasu nurkowania.

Trimiks. Mieszanka oddechowa zawierająca tlen, hel i azot.

Utopienie. Patrz utonięcie

Utonięcie- rodzaj uduszenia gwałtownego, do którego dochodzi na skutek zablokowania dróg oddechowych płynem, najczęściej wodą Winda. Nurkowanie polegające na szybkim zanurzeniu się na maksymalną głębokość a potem wynurzeniu się na powierzchnie. Nurkowanie z krótkim czasem dennym.

Zatrucie dwutlenkiem węgla. Zatrucie na skutek złej eliminacji dwutlenku węgla podczas oddychania.

Zatrucie tlenkiem węgla. Zatrucie na skutek błędów w obsłudze kompresora.

Zatrucie tlenem. Zatrucie spowodowane oddychaniem tlenem pod zbyt dużym ciśnieniem parcjalnym.