Okładniczka

Taksografia

Typ

mięczaki Mollusca

Gromada

małże Bivalvia

Rząd

blaszkoskrzelne Lamellibranchiata

Rodzina

Okładniczki Solenidae

Rodzaj

Ensis lub Solen

• Ensis ensis L. 1758 wielkość do 16 cm, występowanie: Morze Śródziemne, Morze Północne, Atlantyk

• Ensis siliqua (L. 1758) wielkość do 23 cm, występowanie: dzielnica borealna i śródziemnomorska (Morze Śródziemne, Morze Północne, Atlantyk)

• Ensis directus (Conrad, 1843)

• Solen marginatus Pulteney, 1799 syn. Solen vagina (L., 1758) wielkość do 14 cm, występowanie: Morze Śródziemne, Morze Północne, Atlantyk
• Solen legumen długość muszli do 9 cm, występowanie: Morze Śródziemne, Atlantyk
• Cultellus pellucidus długość muszli do 4 cm, występowanie: Atlantyk, Morze Północne, zachodnie obszary Morza Bałtyckiego

Uwagi

Występowanie

strefa polarna, umiarkowana chłodna i ciepła

Środowisko

piaszczyste lub muliste plaże w strefie pływów (poniżej linii przypływu)

Tryb życia

Żyją zagrzebane pionowo w piasku na głębokość do 40cm, jeżeli zbyt długo pozostają poza granicą wody, zakopują się głębiej. Pokarm pobierają przy pomocy syfonu wlotowego, po przefiltrowaniu woda i zbędne resztki wyrzucane są przez syfon wylotowy.

Opis

dwie podłużne połówki muszli, spojone silnym więzadłem, mocna, silnie ukrwiona noga.

Odżywianie

filtrator, odfiltrowuje z wody cząstki organiczne i plankton

Drapieżniki

Sposoby obrony: uciekają wykorzystując siłę odrzutu wody wystrzykiwanej z syfonu (do 0,5m) lub zakopując się w piasku (w kilkanaście sekund). Zakopują się w podłożu wpychając głęboko umięśnioną nogę, następnie ściskając połówki muszli wciskają się w piasek, po rozchyleniu muszla działa jak kotwica, utrudniając wyciągnięcie małża na powierzchnię.

Rozmnażanie

jak większość małżów wyrzucają do wody jaja i spermę, zapłodnienie następuje w wodzie (kwiecień – maj). Larwy są składnikiem planktonu, później osiadają na brzegu morskim.

Żyją do 10 lat

Brzytwa morska

Znaczenie dla człowieka

Jadalne, niekiedy również używane przez wędkarzy jako przynęta.

• okładniczka mieczowata
• okładniczka łuskowata
• okładniczka wrąbkowana

Ciekawostki

• do największych należy Ensis siliqua i europejska Ensis directus
• brzeg muszli jest ostry jak brzytwa
• ze względu na kształt muszli i ostre krawędzie nazywane są brzytwami morskimi lub nożenkami.