Historia dekompresji

W roku 1670 Robert Boyle oglądając oczy węża, którego poddawał dekompresji w komorze, zauważył rosnące w nich pęcherzyki.. Niestety, Boyle nie mógł tego ani zrozumieć, ani tym bardziej wytłumaczyć, lecz z obowiązku zanotował. Zapiska ta stała się pierwszą historyczną wzmianką na temat choroby dekompresyjnej (nie jej nazwy), lecz aż do lat 80. XIX wieku nikt nie umiał wyjaśnić znaczenia zaobserwowanych pęcherzyków.

Choroba dekompresyjna pojawiła się w dziejach ludzkości po raz pierwszy w roku 1841, kiedy to francuscy górnicy zaczęli kopać w pierwszej w świecie kopalni, w której w sztuczny sposób zwiększono ciśnienie powietrza, aby powstrzymać zalewanie jej wodą. Lekarze, B. Pol i T. J. J. Watelle opisali kliniczne przypadki DCS w roku 1854, lecząc górników i notując, iż schorzenie było powodowane przez obniżeniem podwyższonego ciśnienia, a wyzdrowienie pojawiało się w warunkach wysokiego ciśnienia. Zjawisko to przyrównywali do wyjęcia ręki z ognia, który powodował oparzenia i leczenia jej poprzez powtórne włożenie do płomieni.

Ponieważ nie rozumieli przyczyny zaobserwowanej choroby, zapisali oznaki i symptomy DCS, lecz nie potrafili ich adekwatnie wyjaśnić. Niedługo potem podobne symptomy zaobserwowano u robotników, pracujących w kesonach ciśnieniowych przy budowaniu mostów. Kesony wykorzystywały skompresowane powietrze, by powstrzymać wodę podczas prac na dnie rzeki. U robotników, opuszczających kesony często rozwijała się choroba dekompresyjna, która stała się znana jako "choroba kesonowa". Robotnicy, pracujący przy budowie mostu brooklińskiego porównywali reakcje cierpiących, którzy wyginali się, aby uśmierzyć ból, z "greckim wygięciem", niezgrabną postacią antycznej rzeźby kobiety. Robotnicy nazywali chorobę dekompresyjną " the bends" ("krzywik").

Pozornie choroba atakowała nurków i górników bez widocznych przyczyn i prawidłowości. Dopiero francuski lekarz, Paul Bart, zwrócił na nią uwagę w latach 70. XIX wieku i zbierając raporty medyczne na temat przypadków choroby dekompresyjnej, zaczął szukać przyczyn tej choroby. Eksperymentując z oddychaniem Bert stwierdził, że gazowe składniki powietrza oddziałują chemicznie z ciałem w różny sposób, w zależności od wysokości ciśnienia. Określił też, że azot absorbowany przez ciało pod ciśnieniem formuje czasami pęcherzyki, gdy podwyższone uprzednio ciśnienie spada.

W roku 1878 Bert opublikował swą teorię w pracy "La Pression Barometrique", 1100-stronicowej książce, która w języku angielskim została opublikowana dopiero w roku 1943. Zalecał w niej, aby nurkowie i pracownicy kesonowi wynurzali się powoli, i jeżeli ich "wyginało" wracali w głąb i wynurzali się jeszcze wolniej. Teoria Berta wydawała się być zweryfikowana w roku 1893, podczas konstrukcji tunelu pod rzeką Hudson. Robotników, którzy byli dotknięci przez DCS leczono natychmiast w komorze dekompresyjnej, redukującej zarówno symptomy, jak i przypadki śmiertelne. I choć zalecenia Berta reprezentowały wielki postęp w medycynie dekompresji, opis formowania pęcherzyków w tabelach uwzględniających czas i głębokość pojawił się dopiero po 30 latach.

W roku 1906 prof. John Scott Haldane, lekarz interesujący się skutkami oddziaływań gazów na ciało, zainteresował się przypadkami choroby dekompresyjnej u nurków klasycznych Royal Navy. Haldane znacząco przyczynił się do rozwoju wiedzy o oddychaniu, ulepszył warunki pracy w kopalniach w zakresie bezpieczeństwa gazowego i pierwszej pomocy, a pracując wraz z J. G. Priestley'em odkrył niejako "przy okazji", że dwutlenek węgla reguluje normalny cykl oddechowy – dając podwaliny "kamienia węgielnego" fizjologii oddychania.

Zaopatrzony w "La Pression Barometrique" i inne studia dotyczące ciśnienia wraz z A. E. Boycott'em i G.C.C. Damantem rozpoczął eksperymenty z kozami. Zakładając, iż ciało może znieść stałą liczbę nadwyżki azotu rozpuszczonego, wykorzystał kozy, by sprawdzić ile "nadwyżki" organizm potrafi tolerować, zanim powstaną pęcherzyki, powodujące "krzywik". "Kozie" eksperymenty okazały się sukcesem, rozpoczął więc eksperymenty z ochotnikami – nurkami z Royal Navy. Przed ich rozpoczęciem, jednakże, zażądał zmian w ekwipunku nurków, włączając w to lepsze pompy, które dostarczały czystszego powietrza. Gdy Haldane kończył swój projekt, zalecenia jego zespołu odnośnie wyciągarek i strojów stały się standardami Royal Navy.

Do zwiększenia bezpieczeństwa przyczyniły się badania jego syna, J. B. S. Haldane, który badał okoliczności zatrucia tlenowego w aparatach tlenowych z obiegiem zamkniętym, wykorzystywanych w okresie II wojny światowej przez Royal Navy do ewakuacji z łodzi podwodnych. Mniej więcej w tym samym czasie Kenneth Donald rozpoczął podobne badania w celu wykorzystywania nurków wyposażonych w aparaty tlenowe o obiegu zamkniętym do przyczepiania min na wrogich okrętach. Studia te utrwaliły pozycję Donalda jako niekwestionowanego autorytetu światowego. Nikt nie ma dziś wątpliwości, że to on oraz J. B. S. Haldane jako pierwsi zbadali i wyjaśnili działanie tlenu pod ciśnieniem. Eksperymenty Haldane'a były wykorzystywane przy biciu rekordów głębokości, a następnie wynurzania się bez nieuchronnej groźby choroby dekompresyjnej. Ponieważ praktyka potwierdzała teorie Haldane'a, ochotnicy osiągali rekordy głębokości niemal codziennie, dochodząc do głębokości 64 metrów. Po wynurzeniu się zdrowych nurków z "nienurkowalnej" głębokości, Haldane opublikował w roku 1907 pierwsze tabele nurkowe. The Journal of Hygiene opublikował artykuł "The Prevention of Compressed Air Illness", autorstwa Boycotta, Damanda i Haldane'a w roku 1908. Artykuł ten do dziś jest uważany za podstawową pracę teorii dekompresji, a prace Berta i Haldane'a są kontynuowane. Specjaliści medycyny nurkowej wciąż udoskonalają tablice nurkowe oraz metody leczenia choroby dekompresyjnej w celu zwiększenia bezpieczeństwa nurkowania oraz zminimalizowania ryzyka dekompresji. Niemniej jednak, zdecydowana większość komputerów nurkowych oraz tabel ma swe korzenie w oryginalnym modelu Haldane'a, który ze stosunkowo małymi modyfikacjami istnieje już około stu lat.

Kluczowe daty

1660-1670 – Sir Robert Boyle przeprowadza eksperymenty na ptakach i wężach. Jako pierwszy opisuje objawy choroby dekompresyjnej
1841 – Jacques Triger opisuje objawy choroby dekompresyjnej u górników pracujących pod ciśnieniem
1847 – B.Pol and TJJ Watelle opisują próby leczenia choroby dekompresyjnej poprzez rekompresje
1857 – Hoppe-Seyler powtarza eksperymenty Boyle'a sugeruje że śmieć zwierząt następuje z powodu tworzenia się pęcherzyków gazowych jako sposób leczenia zaleca rekompresje
1868 – Alfred Le Roy de Méricourt – opisuje chorobę dekompresyjną u nurków
1873 – Dr. Andrew Smith po raz pierwszy używa terminów "caisson disease" and "compressed air illness", do opisu 110 przypadków choroby które występiły podczas budowy Mostu Brooklińskiego .Użyte też zostaje słowo "the bends" do opisu objawów występujących u robotników
1878 – Paul Bert ustala, że choroby dekompresyjna jest spowodowana tworzeniem się w tkankach pęcherzyków azotu w trakcie lub po dekompresji wykazał również zalety oddychania tlenem przy leczeniu choroby
1897 – N. Zuntz proponuje model perfuzyjny opaty na tkankach teoretycznych do opisu zjawiska dekompresji
1906 – V. Schrotter sugeruje dekompresje ciągłą 20 minut na 1 atmosferę w celu uniknięcia choroby.
1906-1908 – John Scott Haldane – na zlecenie Admiralicji Brytyjskiej bada zjawisko choroby dekompresyjnej. Przeprowadza eksperymenty na kozach w celu uzyskania granicznych wartości występowania objawów choroby dekompresyjnej. na podstawie tych badań tworzy pierwsze tabele dekompresyjne.
1912 – Gunner George D. Stillson - opracowuje program testów mających na celu udoskonalanie tablic Haldane'a. Efektem pracy jego zespołu jest pierwsza publikacja United States Navy Diving Manual.
1912 – Leonard Erskine Hill – prace nad ciągła dekompresja
1930 – Hawkins, Schilling and Hansen - przeprowadzają badania które obejmują eksperymentalne nurkowania majace na celu ustalenie dopuszczalnych wspolczynników dla poszczegolnych tkanek umownych w modelu Haldane'a
1935 – Albert R. Behnke eksperymentuje z użyciem tlenu podczas rekompresji leczniczej
1937 – pierwsze tablice US Navy
1941 – Pierwsze leczenie choroby dekompresyjnej związanej ze spadkiem ciśnienia (lotnictwo)
1956 – kolejna wersja tablic US Navy
1960 – FC Golding dzieli przypadki choroby dekompresyjnej na da typy 1 i 2
1965 – D.H. LeMessurier, Brian A. Hills. publikują artykuł bazujący na termodynamicznych analizach technik nurkowania rybaków z Torres Strait w którym sugerują powstawanie podczas dekompresji pęcherzyków które są eliminowane na przystankach dekompresyjnych. Artykuł stwierdza wonniejszą eliminacje pęcherzyków, niż wynikało by to ze standardowej teorii gazów rozpuszconych
1965 – tabele French Navy GERS (Groupe d'Etudes et Recherches Sous-marines)
1965 – Goodman and Workman – wprowadzenie tabel wykorzystujących tlen do przyśpieszonej dekompresji
1972 – tabele Royal Navy Physiological Laboratory (RNPL) bazujace na modelu dyfuzyjnym Hemplemana
1973 – Isobaric counterdiffusion first described by Graves, Idicula, Lambertsen, and Quinn in subjects who breathed one inert gas mixture while being surrounded by another
1973 – tabele Ministère du Travail(MT74) pierwsze Francuskie tabele cywilne
1976 – pierwsze badania metod dekompresji bazujące na ultasonograficzej detekcji pęcherzyków.
1981 – Karl E. Huggins publikuje tabeleczasów bezdekompresyjnych bazujacych na formule Spencer'a fi ultrasonograficznych badiach doplerowskich
1982 – Paul K Weathersby, Louis D Homer and Edward T Flynn publikują badania bazujace na analizie przeżycia w badaniach choroby dekompresyjnej
1983-1984 – Albert A. Bühlmann przeprowadza badania w wyniku których publikuje książkę: "Decompression-Decompression Sickness" w której przedstawia zagadnienie nurkowania i problemów dekompresyjnych przy nurkowaniach na poziomem morza. predstawia sposoby liczenia dekompresji w takich przypadkach.
1984 – tabele DCIEM (Defence and Civil Institution of Environmental Medicine, Canada) bazujące na modelu Kidd/Stubbs i nowych badaniach z wykorzystaniem ultradźwięków
1984-1985 – Edward D. Thalmann publikuje algorytm E-L oraz tabele dla obiegów zamkniętych o stałym pPO2, następnie rozszerzony o mieszanki helowe
1985 – tabele Bassett (oparte na tabelach USN )
1986 – tabele Swiss Sport Diving bazujące na modelu Bühlmann'a
1986 – D. E. Yount and D. C. Hoffman proponują model pęcherzykowy
1988 – tabele BSAC'88
1990 – tabele DCIEM
1990 – tabele French Navy – Marine Nationale 90 (MN90)
1991 – D.E. Yount opis modelu VPM
1992 – tabele Ministère du Travail 1992 (MT92) kolejna wersja Francuskich tabel cywilnych
1999 – tabele NAUI dla Trimix'u and Nitrox'u bazujące na modelu RGBM
2001 – tabele rekreacyjne powietrzne NAUI bazujące na modelu RGBM
2003 – Erik Baker przedstawia finalna wersje modelu VPM-B który bazuje na pracach DecoList(1999), Eric Maiken, D.E. Yount and others
2007 – Gerth & Doolette publikują zestawy parametrów dla tabel i programów opartych na algorytmie E-L Thalmann'a oraz zastaw tabel dla obiegów zamkniętych i otwartych dla powietrza i nitroksów obejmujących również dekompresje w tym również powierzchniową

2007 – S. Goldman proposes an Interconnected Compartment Model (3 compartment series/parallel model)using a single risk bearing active tissue compartment and two non-risk bearing peripheral compartments which indirectly affect risk of the central compartment. This model predicts initially fast gas washout which slows with time

2008 – US Navy Diving Manual wydanie 6 zawierające tabele Gerth i Doolette opublikowane w 2007