Dwutlenek węgla

Gęstość	1,98 kg/m3

Dwutlenek węgla (CO2) jest gazem dobrze rozpuszczalnym w wodzie. W związku z tym, stężenie CO2 w wodzie jest wyższe niż w powietrzu. Do atmosfery dwutlenek węgla trafia przede wszystkim jako produkt procesów oddychania organizmów, a także – oprócz innych zanieczyszczeń powietrza – w efekcie spalania paliw kopalnych. Dwutlenek węgla jest też gazem cieplarnianym, który wpływa na zwiększenie zatrzymywania ciepła przez atmosferę Ziemi, i w konsekwencji na jej ogrzanie. Wielu naukowców uważa, że oceany absorbują większość dwutlenku węgla powstałego przy spalaniu paliw kopalnych, spowalniając tym samym narastanie efektu cieplarnianego. Jednak chociaż morze pozwoliło odsunąć problem w czasie, globalne ocieplenie postępuje i staje się jednym z najpoważniejszych problemów ludzkości.

W stężeniach, w jakich normalnie występuje w atmosferze, dwutlenek węgla jest bezwonny, bezbarwny i nie ma smaku, choć w dużych stężeniach ma kwaśny zapach i smak. Dlatego właśnie napoje gazowane mają charakterystyczny zapach i smak, który zmienia się, gdy gaz się ulotni. Zbyt wysokie stężenie dwutlenku węgla w gazie oddechowym może powodować trudności z oddychaniem i uczucie braku powietrza w trakcie pobytu pod wodą. Podczas nurkowania na zatrzymanym oddechu, zbyt niskie stężenie CO2 wynikające z intensywnej hiperwentylacji przed nurkowaniem może zwiększać ryzyko nagłej utraty przytomności pod wodą.

Retencja CO₂ może mieć wpływ zarówno na nasilenie narkozy azotowej jak i niekorzystnie wpływać na proces dekompresji. Retencja CO₂ może być spowodowana albo zwiększonymi oporami oddechowymi wywołanymi źle działającym sprzętem nurkowym albo zwiększonymi gęstością mieszanki oddechowej lub złą techniką oddychania.

Ponieważ CO₂ w praktyce w całości pochodzi z organizmu a nie z gazu oddechowego a produkcja CO₂ przy danym poziomie wysiłku i innych parametrach metabolicznych jest stała, dlatego parcjal CO₂ w pęcherzykach płucnych jest niezależny (wprost proporcjonalnie) od ciśnienia otoczenia, składu mieszanki oddechowej, itp. Czyli ciśnienie parcjalne np. azotu w pęcherzyku płucnym rośnie razem ze wzrostem ciśnienia otoczenia a ciśnienie CO₂ nie. Jednak niestety w nurkowaniu w praktyce jak i w teorii znane jest pojęcie retencji CO₂. Czyli wzrostu prężności CO2 a tym samy wzrostu jego ciśnienia parcjalnego w pęcherzykach płucnych. Jest to związane z wieloma czynnikami wśród których można wymienić wzrost oporów oddechowych na skutek wzrostu wraz z głębokością gęstości mieszanki oddechowej, reakcję naszego systemu oddechowego na zmiany w prężnościach tlenu. Do tego dochodzi zmiana schematu oddechowego związana z oddychaniem przez automat oraz zwiększona odporność (adaptacja) nurków do podwyższonych wartości CO₂. To wszystko powoduje, że prężność CO₂ może się zmieniać aczkolwiek nie wprost proporcjonalnie do zmian ciśnienia otoczenia ale zmiany prężności CO2 mogą być (są) ze zmianami ciśnienia skorelowane. Można sobie jednak wyobrazić spadek prężności CO₂ mimo wzrostu głębokości np. na skutek zmiany (przyśpieszenia) rytmu wentylacji - hiperwentylacja prowadząca do wypłukiwania CO₂ z organizmu (hipokapnia). Może nastąpić też wzrost prężności CO₂ na skutek zmniejszenia wentylacji. MSC

Sprawdź też Tlenek węgla