Dryf przybrzeżny

Z Nurkopedia
Skocz do: nawigacja, szukaj

Jedną z najbardziej znaczących sił kształtujących wybrzeże jest dryf przybrzeżny, czyli przenoszenie materiału wzdłuż linii brzegowej przez prąd przybrzeżny. Prąd przybrzeżny jest wynikiem fal dochodzący do plaży pod pewnym kątem, co generuje prąd poruszający się równolegle do wybrzeża.

Ponieważ fale dochodzą do brzegu pod kątem, piasek i osady przenoszone są w stronę brzegu pod tym samym kątem. Kiedy fala dochodzi do płytkiej wody, płytsza część fali, bliższa brzegowi, wlecze się po dnie bardziej, niż dalsza od brzegu, głębsza część. Spowalnia to część fali bliższą brzegowi, powodując, że fala zakręca i jest prawie równoległa z linią brzegową.

Dzięki opisanemu procesowi zwalniania i zaginania fali, kiedy woda z każdej fali cofa się, robi to pod kątem niemalże prostym do brzegu. Piasek i osady płyną z powrotem pod tym samym kątem co woda. Sumaryczny ruch fal powrotnych złączony z sumarycznym ruchem fal płynących do brzegu powoduje prąd przybrzeżny. Kiedy nurek pływa z fajką albo nurkuje, prąd przybrzeżny unosi go wzdłuż plaży, z dala od zaplanowanego miejsca wyjścia z wody, o ile oczywiście nurek nie uwzględnił go w swoich planach. W czasie nurkowania w prądzie przybrzeżnym powinieneś albo zacząć nurkowanie powyżej miejsca wyjścia z wody, albo nurkować pod prąd, tak aby później móc zdryfować z powrotem.

Dryf przybrzeżny to ruch piasku i osadów, gdy prąd przenosi materiał wzdłuż wybrzeża. Ponieważ prąd przybrzeżny występuje, gdy do brzegu dochodzą fale, dryf przybrzeżny przenosi piasek i osady przede wszystkim, gdy powszechnie występują wiatry.

Działalność piasku

Większość piasku pochodzi z erozji. Erozja może być wynikiem fal uderzających w brzeg albo może występować na lądzie. W drugim przypadku, piasek jest unoszony do oceanu przez rzeki i strumienie. Piasek może zbierać się na plaży niezmiernie daleko od miejsca jego pochodzenia. Na przykład, podstawowym źródłem piasku dla wschodniego wybrzeża Stanów Zjednoczonych i dla Zatoki Meksykańskiej jest erozja w Appalachach. Oczywiście niecały piasek pochodzi z daleka. Dla niektórych wysp jedynym źródłem piasku jest erozja lokalnych skał. Na przykład, wyróżniający się czarny piasek na wyspach wulkanicznych pochodzi z zerodowanych skał wulkanicznych. W rejonach tropikalnych duża ilość piasku ma początek w źródłach biologicznych, takich jak koralowce. Erozja wyciera martwe części rafy, tworząc piasek koralowy. Kilka gatunków, takich jak papugoryby, żywi się koralowcami i ich wapiennymi szkieletami, wydala piasek jako odchody. Proces ten nazwany jest bioerozją. Istnieje wiele bioerodujących bezkręgowców, m. in. jeżowce.

Dynamika plaży

Plaże są bardzo zmienne, gdyż ruch wody ciągle je kształtuje i zmienia. Jeżeli regularnie nurkujesz z brzegu, po jakimś czasie z dużym prawdopodobieństwem zauważysz znaczące zmiany tej samej plaży.

Podział

Naukowcy dzielą plaże na trzy podstawowe części, każdą z różnymi właściwościami związanymi ze zmianami plaży. Podwodzie (ang. foreshore), zwane też plażą zewnętrzną, bądź dolną i nadwodzie (ang. backshore) zwane też plażą wewnętrzną, bądź górną, to dwie sekcje, o których myślimy, gdy potocznie mówimy o „plaży”. Podwodzie to część plaży, która bywa zalewana wodą. Jest to rejon pomiędzy granicami przypływu a odpływu. Taras przybrzeżny to płaska część podwodzia, gdzie rozbijają się fale. Nadwodzie jest obszarem rzadko osiąganym przez wodę. Znajdują się tam wydmy i trawy, które pomagają w stabilizacji nadwodzia. Rozciąga się ono w głąb lądu, aż do końca plaży.